Phát triển Du lịch gắn với nông nghiệp bền vững - thực trạng và giải pháp tại Lâm Đồng

Được viết: 30-05-2018 08:55

Phát triển Du lịch gắn với nông nghiệp bền vững - thực trạng và giải pháp tại Lâm Đồng

Lâm Đồng là tỉnh có nhiều lợi thế về điều kiện tự nhiên, tài nguyên đất đai, nguồn nước, nguồn nhân lực và điều kiện sinh thái cho phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, đặc biệt là những loại nông sản đặc sản có ưu thế như rau, hoa cao cấp có nguồn gốc ôn đới và á nhiệt đới.

Cùng với lịch sử 125 năm hình thành và phát triển, việc phát triển nông nghiệp cũng ngày càng đa dạng, mang đặc thù của một vùng đất á nhiệt đới, trong những năm gần đây nông nghiệp của tỉnh Lâm Đồng đã có những bước chuyển mình đáng kể: đó là diện tích sản xuất rau, hoa công nghệ cao đứng đầu cả nước, với 23.300ha đất sản xuất rau, hoa và cây đặc sản ứng dụng công nghệ cao, trong đó, cây rau 19.500ha, cây hoa 3.800ha. Với những đặc điểm nổi bật này đã sớm đưa Lâm Đồng từ chỗ đơn thuần chỉ sản xuất để cung cấp nhu cầu sản phẩm rau, hoa tiêu dùng, giờ đây nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đã trở thành một trong những tiềm năng lớn để phát triển nông nghiệp hàng hóa của tỉnh, đồng thời mang lại giá trị đáng kể cho ngành du lịch, góp phần tạo sự đa dạng trong sản phẩm du lịch của tỉnh. Năm 2017, lượng du khách đến với Lâm Đồng - Đà Lạt tăng 7,8% so với năm 2016, đạt khoảng 6 triệu lượt. Thành tích này có được chính là nhờ ngành du lịch Lâm Đồng không ngừng nỗ lực đổi mới, đa dạng hóa sản phẩm, trong đó có đầu tư, phát triển du lịch canh nông.

Thực trạng trong phát triển Du lịch gắn với nông nghiệp bền vững tại Lâm Đồng: Là tỉnh đi đầu trong áp dụng cơ chế chính sách thu hút đầu tư về phát triển nông nghiệp công nghệ cao sớm nhất cả nước với định hướng mục tiêu xây dựng nền sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và bền vững, là nơi cung cấp nguồn nông sản ổn định quy mô lớn, tạo sự khác biệt cả về quy trình sản xuất, thu hoạch và chất lượng sản phẩm, xây dựng chiến lược thương hiệu, củng cố hơn nữa thương hiệu sản phẩm nông nghiệp của Lâm Đồng tại thị trường nội địa và mở rộng thị trường ngoài nước, gia tăng kim ngạch xuất khẩu nông sản và nâng cao thu nhập cho người sản xuất, kinh doanh. Thời gian qua, chính phủ Việt Nam đã phối hợp với chính phủ Nhật Bản để hợp tác xây dựng kế hoạch phát triển nông nghiệp trung và dài hạn, lấy tỉnh Lâm Đồng làm mô hình kiểu mẫu. Tổ chức JICA Nhật Bản hỗ trợ tỉnh Lâm Đồng thực hiện dự án xây dựng mô hình phát triển nông nghiệp theo hướng tiếp cận đa ngành và cải thiện môi trường đầu tư trong nông nghiệp. Dự án khảo sát và xây dựng chiến lược thương hiệu và quảng bá nông sản và du lịch nông nghiệp của tỉnh Lâm Đồng được thực hiện và kỳ vọng sẽ hiện thực hoá bước chiến lược nâng cao hoạt động xây dựng thương hiệu; cải thiện mức độ nhận thức và nhận diện thương hiệu còn hạn chế của nông sản và du lịch nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng trên thị trường nội địa và nước ngoài. Các nông sản đặc trưng và dịch vụ du lịch của tỉnh Lâm Đồng bao gồm rau, hoa, cà phê Arabica, du lịch canh nông được đánh giá và xác định là những sản phẩm độc đáo và có tiềm năng thương mại. Sự kết nối giữa các nông sản đặc trưng và du lịch canh nông thành một chỉ dẫn địa lý để quảng bá về vùng đất, con người, địa danh Lâm Đồng với các địa phương khác trong nước và quốc tế.

Trước khi có định hướng mục tiêu của tỉnh, giữa hai ngành nông nghiệp và du lịch có nhiều cơ hội để gắn kết, nhưng vẫn tồn tại nhiều hạn chế: sự liên kết giữa hai ngành còn thiếu chặt chẽ, chưa có sự tương đồng về chất lượng giữa sản phẩm nông nghiệp và dịch vụ du lịch, đồng thời cũng còn gặp nhiều khó khăn trong việc đưa người nông dân từ sản xuất đơn thuần có thể trở thành một người làm dịch vụ, mặt khác người nông dân vẫn còn thiếu nhiều về tài chính, năng lực vận hành, cung cấp dịch vụ còn chưa chuyên nghiệp.... Hầu hết các hoạt động du lịch nông nghiệp vẫn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, manh mún, trùng lặp. Sản phẩm du lịch nông nghiệp chưa thực sự hấp dẫn du khách nội địa và quốc tế, chưa được chú trọng về thương hiệu.

Từ khi có định hướng mục tiêu của tỉnh, ngành nông nghiệp và ngành du lịch Lâm Đồng đã có những phối hợp khởi sắc trong thẩm định và góp ý để hoàn thiện các mô hình du lịch từ quy trình sản xuất khoa học đến dịch vụ du lịch chuyên nghiệp....

Đến nay các sản phẩm du lịch canh nông chất lượng cao tại tại Lâm Đồng nhằm phục vụ du khách có nhiều triển vọng: các mô hình sản xuất nông nghiệp đều ứng dụng công nghệ cao, các khu trang trại (Trung tâm Nghiên cứu và thực nghiệm Nông nghiệp Đà Lạt; Khu du lịch Rừng hoa Đà Lạt; Công ty Đà Lạt Thiên nhiên; Vườn lan YSA Orchid; vườn dâu Thanh Trung; vườn rau Trần Đức Quang...) được làm bằng nhà kính hiện đại, quy trình canh tác hiện đại: từ khâu giống đã ứng dụng công nghệ giống mới như nhập khẩu giống mới từ nhiều nước tiên tiến, công nghệ nhân giống in vitro đã tạo ra các loại cây giống sạch bệnh có tính đồng nhất và ổn định về năng suất, chất lượng;  ứng dụng hệ thống tự động thông minh trong tưới nước, phân bón; ứng dụng công nghệ cảm biến đo nhiệt độ, độ ẩm, cường độ ánh sáng.... Một số mô hình (Khu du lịch canh nông Green Box, Khu du lịch trang trại rau và hoa, Thủy canh Đức Tín ....) sử dụng công nghệ sinh học trong canh tác rau, hoa: trồng cây trong môi trường không sử dụng đất mà dùng giá thể để trồng hoặc trồng bằng phương pháp thủy canh, khí canh... Sản phẩm được sản xuất theo các mô hình này đều cho năng suất cao, mẫu mã đẹp, đặc thù, mới lạ và an toàn đối với sức khỏe cho người tiêu dùng. Du khách khi đến với các mô hình này có những trải nghiệm tuyệt vời từ quy trình sản xuất, khâu chăm sóc, thu hoạch đều ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, những sản phẩm mà trước đây chỉ được biết đến từ các điểm mua sắm, siêu thị...thì nay được tự thực hiện, thực hành.

Ngoài các mô hình Du lịch canh nông ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất rau, dâu tây, hoa thì chè và cà phê tại các nông trại sản xuất ứng dụng công nghệ cao (Cầu Đất Farm, Long Đỉnh farm, Du lịch canh nông Tâm Châu) với nhiều cảnh quan thoáng đãng, đẹp và thơ mộng để du khách vừa thưởng lãm vừa chụp hình lưu niệm cũng tạo được nhiều dấu ấn. 

Du lịch gắn với thưởng lãm và tận mắt nhìn quy trình sản xuất dược liệu Đông trùng hạ thảo, nấm linh chi đỏ (Đông trùng hạ thảo Dalat New farm; Khu du lịch canh nông Đa Lạch Noah) là điểm nhấn về sản phẩm du lịch canh nông độc đáo của Lâm Đồng.

Có thể nói với khí hậu trong lành, thực phẩm tươi ngon và cảnh đẹp của thiên nhiên cùng với những sản phẩm độc đáo, mới lạ của các mô hình du lịch canh nông đã tạo nên sức hấp dẫn cho du khách khi đến với Lâm Đồng.

Để phát triển du lịch gắn với nông nghiệp bền vững và đưa du lịch canh nông thành thương hiệu mỗi khi nhắc tới Lâm Đồng cần có một số giải pháp  như sau: Trước hết cần phải có quy hoạch sản xuất phù hợp, lâu dài, tổ chức quản lý sản xuất theo chuỗi giá trị và liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp và doanh nghiệp lữ hành trong quá trình hoạt động. Đồng thời có những chính sách cụ thể trong việc đào tạo kỹ năng trong dịch vụ du lịch nông nghiệp để du khách khi đến Lâm Đồng có thể cảm nhận được Lâm Đồng là miền đất vạn tinh hoa.

Đối với ngành nông nghiệp cần tập trung xây dựng các mô hình cảnh quan kết hợp với sản xuất nông nghiệp bền vững, sản xuất cây đặc sản, cây dược liệu, các loại rau hoa đặc trưng của từng vùng (thành phố Đà Lạt về rau, hoa; các vùng phụ cận: cà phê, chè, dược liệu...) .....kết  hợp với các tour du lịch trãi nghiệm thực tế nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, tăng thu nhập cho người nông dân đồng thời đa dạng hóa các loại hình du lịch.

Ngành du lịch tiếp tục công tác xúc tiến, quảng bá, tạo mối liên kết giữa nhà nông - doanh nghiệp để phát triển du lịch nông nghiệp trên địa bàn, làm phong phú và đa dạng hơn cho sản phẩm du lịch; đồng thời phát huy được hết các lợi thế của địa phương trong hoạt động du lịch, đặc biệt là tạo cơ hội cho người nông dân có thêm hướng phát triển mới cho cây rau, hoa, cây đặc sản dựa vào các hoạt động du lịch.

Lâm Đồng đã có chính sách đặc thù việc tạo cơ chế, có chính sách đầu tư, hỗ trợ phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp đô thị gắn với du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm. Ngoài ra, Lâm Đồng đã có những chính sách liên kết hợp tác sản xuất và tiêu thụ nông sản hàng hóa với các tỉnh, thành phố lớn trong cả nước không chỉ góp phần quảng bá thương hiệu rau, hoa Đà Lạt và giúp các cơ sở tăng nhanh khả năng tiêu thụ nông sản mà còn quảng bá về vùng đất, con người, địa danh Đà Lạt và các vùng phụ cận với thị trường nội địa và quốc tế.

Với những thế mạnh, tiềm năng riêng sẵn có của mình cùng với chiến lược phát triển mang tầm chiến lược của tỉnh, Lâm Đồng hứa hẹn sẽ có nhiều mô hình thành công trong tương lai không xa.

Lê Thị Thanh Nga - Chi cục Trồng trọt & BVTV Lâm Đồng